Friday, April 17, 2009

Kei thliarkar rilru pu hian...

Ka ti mai mai a, thliarkar rilru hi ka pu tual tual dawn niin ka inhria, globalisation an sawi tawh laiin kei chu kan hnam hi humhalh theih patawp hi ka duh ta cheu! Look East policy vanga rel kawng te, lawng chawlhna te, a tam mai, kan ram paltlang tur hian ngaihtuahna a ti thui. Mizo hnam identity hi a bo ka hlau hlel lo.

Kum 2020-ah chuan India chuan develped country nih a tum a, kan sawrkar thara chief minister chuan Sairang thleng rel kawng a kal tur thu a sawi a, hemi ti khailakte chu a vau zui nghal bawk, hei mai a la ni lo, chhim tawp Kawlchaw thlengin rel kawng kaltir tumna proposal a la awm zui.

Ka ngaihtuah a, rel a rawn luh chuan RAP kan hlip anga chumi zawhah ILP kan hlip leh ang, vai sumdawng thiam, kan hnam hmangaihna nei hauhloten min rawn palphul ang a, chutah a ram neitu threnkha fing var deuhten vai sumdawng management thiamte thawhpuiin mahni ram leilung kan han thap ang a, kum 50 chutianga kan han kal meuh chuan kan Mizo rethei leh zualte chuan chung company-te huanah chuan an inhlawh ve trawk trawk ang, Mizoram chu thlawhpawlh tamna state a ni tawh anga hnamdang sumdawng nena thawhho thiam chu inelna a ni ang a, Mizo hnam identity chu chu development chuan a rawn run anga hnam a dam tawh lo ang.

Chutiang dinhmun kan thlen meuh chuan a hranpaa chimral kan ngai tawh lo. Kum 100 a liam hnu phei chuan Mizoram hming pu ve siah chuan hnam chitin kan awm tawh ang, kan threnawm Cachar kan hmuh ang khuan. He thil laka him theihna chu Mizo hnam identity-a chianna hi kan inzirtir a ngai nasa, chu mai a ni lo UN declaration on rights to indigenous people te hi India hian pawm duh se, chu chu Mizo hnam hian inzirtir trauh trauh ila kan ziaawm ang. International trade-a participate tur mihring pawh kan la awm tak tak hma, mahni rama resource tam tak hlawk zawka hralh dan kawng pawh la thiam lo Zofate hian ngaihtuahna kan hman a hun.

Friday, April 10, 2009

Kumtluan atan kan tih kha!

Hmangaih berte kumtluan atana kawppui tura nupui pasal atana inneih tluka hlu leh ropui hi a awm chuang lo, khawvel chanchin tam takah chutianga hmangaih berte nei ta lo chanchin thahnem tawk tak an lo awm tawh thin, chutianga damchhunga mahni chanchin sawi tur zingah chuan R Lalengkima chu a tel ve lo a, a hmangaih ber neiin 'dam chhungin rinawmin' tiin a tiam.
A bialnu, a duat em em nen chuan kumin March ni 27 khan Presbyterian kohhran dan thianghlimin Vairengte biak inah an innei a, an hmangaihna thianghlim chu mipui hriatah pholan a ni a, a lawmpuitu mipui pungkhawm erawhin chu hlim ber niah chuan an mittui sur an dang zo lo.

Hlim avanga mittui tla nge an nih a, khawngaihna mittui tla? Engkima tan chuan nupui neih chu midang ang bawkin 'decision' lian tak a ni a, a nun kawng chanvea inher danglam dawrhna tur a nih avangin nupui tur pawh a thlang fimkhur ang tih a rin theih. Hmangaih bawk, nunnem bawk, mite hmuha hmeichhe lepchiah ni lote hi Mizo mipa tan chuan nupui atana duhthlan tur nia ngaih a ni.

March ni 27-a nupui neih dinhmun hrechiang bertu chu Engkima a ni, Salvation Army Major Lalbiaksanga fanu Lalhruaitluangi, kum 26-a upa nena an inneih dawn hian mo tur dinhmun hi a chhe tawh hle a, thisen cancer avangin hun rei a daih tawh dawn lo tih chu tlang hriat a ni.
An inneihnia mipui pungkhawm hnuk a ulh a, inneih thlalak pawh vawi li bak an hmet hman lo, mo a chau!

Hun rei a daih tawh dawn lo tih hre mahse R Lalengkima chuan a nupui chan tur leh ama chan tur chu a hria a, khawvel eng a hmuh laia nupui atana neih hman ngei chu a 'decision' lian ber chu a ni ta a ni. April ni 4 a ni a, mo thar chu a chau zual a, Valley Hospital Silchar pan pui a ni a, a tuk Pathianni inkhawm reh laiin ni riat chauh a la pawm hman a pasal chu chatuan ram a pan san ta a ni. A vuinaah tap lo an awm meuh lo.

Monday, April 6, 2009

Sem sem dam dam...

Nikum Mizoram inthlanpui dawn hnai te kha a ni a, AR Lammual-ah prime minister Manmohan Singh a rawn kal dawn a, mipui pawh an pungkhawm nasa hle, chumi hmun kan va thlen chuan zaithiam Johana leh Ab-a hian, "Sem sem dam dam... N... L... U... P..." tiin an lo sa dup dup mai, mipui tan chuan thlamuan thlak tak a ni. "Cheng nuai khat an sem dawn," kha an ti mai si a.
Mipuiin an ring a, sawrkarna 'chance' pawh an pe nghe nghe, Congress chuan seat 32 ngawt an chang ta a. Chutah an han sawrkar ta cheng a, assembly budget session an han tan a, chief minister ber chuan Bible behchhana thu sawiin huan enkawltute chuan a rah pawh an ei hmasa ang a ti ta tlat mai. Chumi awmzia chu, "Congress mi leh sate chu duhsak hmasak an ni ang," tihna a ni, chu chu em ni sem sem dam dam, NLUP chu ni ta ang.
Chutah a sawi thui zel a, "Cheng nuai khat kan sem ang kan ti lo," a ti chho tan ta a, a sawi thui zel a, "Kum nga chhungin NLUP hian Mizoram a tuam ang kan ti lo," a ti leh a, "Kum 10 atanga 15 daihte pawh a duh ang," a la ti zui. Pathianni tuka vawksa hmeh ve na tur pawisa pawh khur dar dara phawrh thin thingtlangpa tan chuan beisei tur hi Mizoramah hian a va han tlem thin tak em. Thingtlang kuthnathawk hi economic survey chhuak hnuhnung bera a lan dan chuan Mizoram mipui zinga zaa 60 vel an ni. Chutah sawrkar thar hian "6th Pay kan implement ang," an la ti zui.
Lo hal khuk avanga thlawhna tum theih lohna state hian zir tur a ngah asin. Lo hal vut vut economy hian thlawhna tum hmun aia mamawh hi kan la ngah a nia. Sawrkar hnathawk hlawh hi a sang lutuk, kan budget zawng zawng deuhthaw an ei ral a, sixth pay kan hman phei chuan sawrkarin a hnathawk hlawh atana a sen belh tur chu vaibelchhe 250, kum khat zelah. 6th pay-ah chuan a hlawh tlem berin cheng 12000 vel a hlawh dawn, engtinnge tel leh dailuah mawm pawh ei phalo thingtlang mite hi an awm tak ang? Silai an pu mai ang tih a hlauhawm zia hi sawrkar hian a ngaihtuah em? NLUP-ah cheng hnih pe Congress-a inziaklut an han sem nghauh nghauh ang a, chutah chang ve lo rilru na leh beidawng, 6th pay vanga thil man to tawh lei pha si lote khawsak phung tur chu ngaihtuah ava ngai em? Kan ram hian New Economic Policy rang taka hman tur a mamawh...