Catherine Lalpuii psychiatry ward-ah

"Ka Ding Dawn Nge" tia rawn sawt auh auh, mite lawm hlawh tak Catherine Lalpuii chu rilru lam natna avangin Kulikawn damdawi inah psychiatry ward-ah dah a ni a, he damdawi inah hian a awm rei tawh hle a, hma erawh a sawn tak tak thei rih lo.

"Deep depression vangin damdawi inah hian ka lut a, ka la awm deuh char char ang, tunah chuan tlem chuan ka ziaawm deuh tawh a, mahse hma ka sawn tak tak thei lo," tiin zaithiam mite lawm hlawh tak chuan sawi.

Catherine Lalpuii leh a pasal inkarah hian boruak thalo a awm nge tih hriat a ni lo a, "Mipa reng reng hi ka ngei vek mai a ni," tiin a sawi a, a pasal nen an inneih chhunzawm pawh a rin chiah loh thu a sawi nghal bawk.

"Doctor-te chuan ka thil tawrh hi nasa an ti hle a, ka a lo chauh niin an sawi," a ti bawk.
Kulikawn damdawi inah hian female ward room number 22-ah a awm a, amah ngainatute'n an tlawh nasa hle a, a mamawhte an pek avangin a lawm hle a ni tih a sawi nghe nghe, a chhungte tlawh erawh a duh lo thung.

"Ka chhungte chuan min tlawh lo se tih hi ka chah duh a ni, ka hmuh chuan ka tap dawn zel a, ka insum thei dawn lo," tiin a sawi bawk.

Ei leh in lam a thlah a, ni nga chhung ngawt chaw a ei lo a, tunah chuan eng eng emaw chu a ei ve tan tawh a. Amaherawhchu a ei tam thei tak tak lo thung, cigarette a zu reng a, ni khatah Far Star bawm hnihte a zu zo.

"A man a tlawm a, a hlawk bawk a, Far Star hlir ka zu, ni khatah bawm hnihte ka zu zo a, ka zu khu reng a ni mai," tiin Catherine-i chuan a sawi.

Zaithiam dangte nen pawh an inbepawp reng a, Guwahati lama Illussion hotel-a zaia inhlawh mek Tlingi te nen pawh Catherine-i te hi an inbe pawp a, a harsatna tawh mekte an hriatthiam pui avangin a lawm hle a ni tih a sawi nghe nghe.

Engvanga hetianga rilru lam natna nei ta mai hi nge a nih erawh a sawi duh lo a, damdawi inah a awm a, 'treatment' a la mek a. Amah kantute pawhin a harsatna tawh nachhan hi zawt lo thei se a duh thin thu a sawi bawk.

Catherine Lalpuii hian nikum khan Kanan vengah pasal a nei a, a pasal nen hian fa pakhat an nei tawh a. A pasal neih tum hian media lamah a puangzar lem lo a, mi tam tak chuan pasal la nei lo emaw an ti nghe nghe thin a ni.

Pathian zahlo in ti ringtu tha

In veng chhungah sunday school zirtirtu fel hmel tak, tlema Biak In hlat deuhte melh hrek hrek, a hnua an zirtirtu pui nen ngeia chesuala kohhran phuar hial ngai khawp an awm em? An tam viau ang tih a lang reng. Chu mai a la ni lo cheu, Pathian fakna hla saa rawngbawl chiam chiama 'inngaihna sual' vanga mualpho leh ta hi engzat nge he ringtu tamna ramah hian kan neih tak le?
A hmei apain raina khawpa chesual tur chuan vawi hnih khat chauh a ni lo ang tih chu thil chiang tak mai a ni a, tin, vawikhat an lo chesual a nih pawhin chu chu raina khawpa fuh pawh ni se, an rai hma emaw, rai hnuah emaw an chesual zui lo vang tih a sawi theih loh. 'Thingkunga vawikhat kan lawn theih tawh chuan kan lawnna ngaiah khan kan lawn kan lawn thei mai a ni' an tih ang deuh hian vawikhat a nih zauh tawh chuan mipain hmeichhia an zuam a, hmeichhia an tang ngam lo a, an chesual fo ta mai a ni.

He 'original sin' hi ti reng chunga rawngbawla mite hmaa zai emaw, sunday school zirtirtua tan chhunzawm emaw, KTP, TKP etc. a 'active' taka rau awm taka kan la in hmang thei tak hi alawm rapthlak lai ber mai chu. A saptawngin han thailang ve khanglang ila, engvangin nge 'quilty feeling' hi kan neih theih hlawl loh. Sual lian tak kan ti a nih chuan Pathian mithmuah 'misual leh tenawm' nia in ngaia 'inthlahrun' ve eihna kan nei lo ber mai hi kan 'in ti ringtu tha Pathian tihna nei miah lo' kan ni mai law'ng maw?

Mite'n an hriatchhuah hma chu tia sual rapthlak tak 'ti' reng chunga Kohhran rawngbawlna dawhsana la lawn reng a, fel ber leh rau ber hmel kan la pu thei hi a 'lem Kristian' kan nihna lai tak chu a ni ngei ang.

Zaithiam pakhat chu hmeichhiat mipat lama a mualpho dawn tih a inhriat reng tawh hnuah rawngbawlin a la fehchhuak a, mite hmaah fakna hla sain maimitchhing duar duarin a la zai thei. Mahse hemi hnu lawk hian a mualpho ta tho tho si a ni. Hei hi em ni kan Gospel singer thenkhatte nun dan tur ni chu? Thenkhat tihtak zeta zaia rawngbawl an awm lai hian a dera nungte hian an tihmelhem thin asin.

Gospel singer ngawr ngawr sawiselna ni lovin, a dera nung sawisel hi a tul ta. Gospel singer tam zawk khan mite'n an sawi dan cheu hi in duh vak lo ang, 'Vodka chuan rim a nei lo a, Gospel singer te zu alawm' an tih tak hi! Russia ram siamchhuah khawvela ZU lar ber pawl chu a RIM avangin Gospel singer thenkhat chuan SUALAH an ngai ta a ni maw! In rawngbawl pui Gospel singer thenkhat, hetianga fihlimte tan hian a va na dawn em!

Hei hi a ni kan ram dinhmun chiang tak chu, Kohhran pawh kawrah kan hmang tawh a, lemchanna atan rawngbawlna hi tam tak chuan kan hmang ta mek zawng a nih hi.
Mizo zinga ziaktu lar tak pakhat chuan, "Kohhrana rawngbawlna hi LEMCHANNA KHAWVEL a ni zo ta, a tam zawk hi chuan Pathian fakin rinna tak tak nen inngaitlawm takin rawng an bawl a, hetihlai hian lemchang hi an tam zo zai lutuk," tiin a sawi a, a pawmawm phian mai.
Kristianna leh rawngbawlna hi tih mai mai chi a ni lovin kei chuan ka ring tlat, Kristianna hi a nawlpuia kalpui chi a ni chiah em? Kan in pe tak tak dawn a nih chuan dam chhung thil a ni, "An chesual a, tunah chuan Pathianah harhtharna an nei leh tawh a, an fakawm khawp mai, amah pawh a hlim khawp mai," tihte hlei hlei hi khawvela NGAIHDAN hmanga inhnemna mai mai.
Mite hmaa kan dina Pathian tana Kohhran kaltlanga rawng kan bawl a nih tawh phawt hi chuan mite'n 'idol' ah min lo hmang thuai mai tih hi kan hriat nawn hi a ngai hle a ni. I chauh avang leh i chetsual avanga khatiang i thil tihsual kha 'pawi lo a niang' tihna nei tawk hi mi tam tak an awm tih hi hriat nawn fo a ngai a nia.

Ani pawh rawngbawltu leh Kohhran tana mi tangkai a ni a, anni pawh zaithiam lar rawngbawlnaa thawhhlawk tak an ni a, ani phei chu Kohhranah a kula tai a ni tawh an tihte'n an sual tih ngam loh an lo tih hian mi tam tak chuan kha sual kha ngaihzamna an nei thuai a. Mihringah nasa taka an lo innghah ve thin avangin an tlu ve ta thin a ni.

I tluk avanga mi tam tak an tluk ai chuan i insum a ngai a ni, a nih loh chuan mite hriat hmaa i lo tlu palh tawh a nih chuan i insiamthat a ngai tihna a ni mai. Chuti ni lova mite hriat tur thlenga rawngbawltu si i thleng a nih chuan i 'nep' hle tihna a ni lo thei lo. Sual hi mihring hian kan thup thei, mahse thup sen loh sual thlentu chu sual thup vang chauh hi a ni. I chesual a, mite'n an hre kher lo a nih pawhin 'quilty feeling' nei ang che, nasa taka insiamthat tum ang la, ti tawh ngai lo turin Insiamtharna tur zawng ta che, i rawngbawlna kal lai pawh kha chhunzawm hrih lo mai rawh, thawk turin i fuh chiah rih lo, nakinah i insiamtha ang a, i la kir leh em em ang, chuti ni lova i chhunzawm a, i 'ignore' zel a nih chuan a tawpah mualphona leh mi tam tak tlukna i thlen thei.

A hrim hrimin Pathian tana inpea rawngbawlna hial nei tawhte phei hi chu tluk tluk tur pawh niin a lang lo. Chhuanlam siam kan tlu zel dawn a nih chuan a ngaihna a awm lo viau ang, Pastor te hi an tlu an tlu lo vang, Pastor emaw, Father emaw han mualpho tak hi sawi tur an vang pharh mai. An invawng a, an rawngbawlnaah an chiang.

An laka kan rinawm em em laia kan hmangaih takte kan lakah an lo rinawm lo a, tum khat chiah pawh rinawm loa an lo awm a nih chuan kan rilru a na hle ang, keimahni pawh kan rinawm chuang loa anni pawh an rinawm chuang lo a nih chuan kan ngaizam viau mai thei. Hetiang deuh hian mihring lam atang pawhin teh ila, kan mi rin ve em em Kohhrana rawngbawltu leh zaithiamte an rinawm loh a, tumkhat chiah pawh an rinawm lo a nih hi chuan rin zawh an har viau tawhin a rinawm, Pathian tan phei chuan a rilru nat thlak viau ta ve ang.

Kohhran rawngbawlna ngaihven vak lo phei chuan hetianga mi challang deuh leh kohhran chhung ngeia mi tangkai tak tak an chetsual leh thin hian an nuih tet tet thin tih hriat hi a tha khawp mai, hei hian Kohhrana thalaite hi 'rinhlehna' lian tak a neihtir thin a, "Heti hian nalh tak takin an inchei a, Bible an hum a, chumi khamiah kan tawngtai an ti a, a tawpah an in rai leh mai zel..." tia sawi tawk an awm hi haw mai loa mahni inenfiahna atana hman a tha hle ang.

An zalh ta!

August ni 4, 2007 khan ka nupui pa(puzawn) chuan cancer natna avangin he khawvel hi a chhuahsan ta. A fate hi hnem thiam ila ka van ti tak em!

Bawihi,Mahni hringtu pa sun tur hian naupang luat a awm thei lo a, chutiang bawkin upat luat a awm thei lo bawk. Mahse nang chuan he thil rapthlak tak hi i hmachhawn a ngai ta a, hmangaih leh duat taka i enkawl thin, a ei chak apiang pe thei tura theihtawp i lo chhuah thin chu tunah chuan i sun ve ta si a.

I pa i hmangaihna hi kei chuan ropui ka ti asin, nang ang mi tawng tlem leh rilru chhungrila awm pawh sawi chhuak ngam ngailo hian i pa i hmangaih dan tur leh i lak nat dan tur hi kei chuan hmu ve phain ka in hria.

Hmanni lawk khan kan khum lukham hnuaia tuma hmuh tura i beisei loh, "Lehkhathawn" kha ka lo chhiar fuh palh a, kha lehkhathawn kha a hmutu turin a hmu ngai tawh dawn lo tih pawh ka hriat tlukin i hria ang. Thichhawnga natna khuma a mut reng laiin nang chuan i pa i hmangaih zia kha ziakin i lo dah a, ka chhiar chhuak chu, min khawih khawp mai. Mahse khang thilte kha eng vangin nge a damlaiin i hrilh loh le?

"Ka nu aia ka ngainat ka pa hi ka duat hman loa a pawi ka ti a ni," tia natna khuma a awm hnua i sawi kha kei chuan ka la theihnghilh ngai lo ang. Nang chu unau hmeichhia vek in nih avangin i rilru a 'pa' riau a, i ngainat zawng leh duh zawng i sawi lem lo, thinlungah i khawl a, i pai dai thin...

Bawihi,I pa ruang chunga i mittui tla zawih zawiha i tap kha khawvela ka thil mak tih ber pawl a ni, i tap ngai lo a, i ngawi a, i tuar mai thin, mahse i hmangaih i sun nan chuan i mittui chu i lo ui si lo.

I pa kuang lei thuahthip hnuaia kan dah thlaka pangpar mal khat chauh thehthlak paha aw fiah leh felfai taka midang awm thuap laia, "Pa mangtha aw..." i tih khan i kianga awmte chuan mak tiin an thlir che. I tap lo a, ngaihtuah ngaiin i awm lo a, i bula mite hrilhhaina khawpin i awm lo bawk, mahse nang chuan i hmangaihna kha thiam takin i lantir a, ka lo chhuang ve che asin.
Khawvela kan awm chhung chuan 'thihna' hi kan kianga awm reng a ni a, engtik niah emaw chuan nang leh kei pawh hian khawvel hi kan la chhuahsan ngei ang. Chutih hunah chuan a kal hnuhnung zawk tan tawrh ava har dawn em! Pathian rorel dan hi kan hriatthiam zel a ngai a, chu chu kan inhnemna ber a ni ta mai a nih hi.

Milar siam teuhin enge a nghawng?

Naupang tam takin an ngaihsan leh an ngaihven ber chu reality show-a telte a ni chho mek a, naupang pakhat chuan a len huna a nih chak an zawhnaah, “Idol,Icon, Model etc.a ni mai,” tia a chhanna hian tunlaia Zoram dinhmun chiang takin a tilang niin a lang a, kan thil hlut leh kan ngaihven ber berte hi tuna naupang thangchho mekte ngaihven ber ber a ni mek a, hei hian nghawng tha lo tak a nei ang tih hlau tawk an tam ta hle a ni.

“Media lamah inelna nasa tak a awm chho mek a, he kan inelna hian ‘milar’ kan siamchhuak tam tial tial mai si a, hei hi kan hnam hian a thatpui lo zawngin kan hmang ang tih a hlauhawm a ni,” tiin thil chikmi tak pakhat chuan Thalaite Huang a hrilh a, hei hi mi tam tak ngaihdan pawh a nih ngei a rinawm.

Uar tawh lam uar hluai chi, hnam naupang kan nih avang hian tunah pawh hian ‘lar’ chak tak tak an lo tamzia chu sawi kher ngai lova chiang a ni chho mek a, state pawna cheng Mizo hnam, Mizorama awm ve ngailote’n an sawi chhuah fo chu. “Mizote chuan zaithiam etc. in ngaisang a, keini chuan lehkhathiam leh ngaihsan tlak khawpa mi hmingthate kan ngaisang,” tia a sawi hi kan hnamin kan hmachhawn mek leh kan nihna dik tak nite pawhin a ngaih theih tan ta viau mai.

“Vengchhung mi pakhat tute emaw reality show siamah dinhmun sang a rawn hauh a, zanlai a ni emaw, ni lo emaw, a lawmpui turin kan intukkhawm a, mipui kan inhmukhawm a, ropui ber ang maiin kan lawm a. ‘Veng ti hmingthatu a ni’ tiin kan buaipui chiam chiam a, naupang zawkte’n an ngaisang a, hei hi ngun zawka ngaihtuah chu a ngai a ni, naupangte ‘moral’ hi kan tichhe thei a ni tih kan hriat nawn fo a tul,” tiin Mizo naupang chhiar tur chanchinbu siamtu, Mizo Kids Editor Laltlanzova chuan a sawi thin a.

Naupangte tana thu tha leh chanchin tha hlui thintute ngaihdan hi ngun taka ngaihtuah chian a tul ta hle a ni. A hlimhlawp lai leh huau huau boruak ringawtah hian nu leh pa tam tak chuan kan fate an seilian mek tih an hre theuh ang a, hei hi an thanlenna atan a tha tawk em? tih hi zawhna lian tak a ni chho ta mek a ni.

Inchhungkhur leh kawtthler titi tam ber chu tun hnaiah reality show-a kan hmuhte a nih fo avang hian a ngaithla hnemtu naupangte tan chuan ‘ngaihsan’ emaw, an nih ang nih ve chakna thinlung lian tak an nei lo thei lo niin a lang tan a, kan hnam ro hlu tak la ni turte sukthlek hi nasa takin tunah hian heng kan show neihte hian a ti kawi ang tih chu mi tam tak ngaihdan a ni mek bawk a ni.

“Mi tam tak chuan hetianga hlimhlawp kan buaipui luai luai lai hian kan fate rilruah nasa takin hetiang thil hi kan tuh tih pawh an hre lem lo a. An bulah ngaihsan tlak chanchin kan sawi tlem ta em em a, hei hian an rilru puthmang nasa takin a kaihruai tih kan hriat nawn fo a tul,” tiin naupang lam chinchang hremi Psychologist pakhat chuan Thalaite Huang a hrilh.

Zirna lama mi ngaihsan awm te, thiamna lamah mi entawntlakte leh an hnathawh that avanga chawimawi phute’n chawimawina an hmu tlem tial tial niin a lang a. Media lam chuan heng mi hlawhtlingte leh entawntlakte hi pholang fo mahse khawtlangina chawimawi luk luk a neihte hi an awm ta meuh lo a, hei hian kan khawtlang hruaitute pawh hian function lianpui neihna thama a ngaihte hi eng show show emawa langsarte chauh hi a ni ta em ni? tih zawhna mipuiah a tuh mek bawk niin a lang.

Ropui taka inchawi-mawi a, entawntlak leh khawtlang tana mi chhuanawm lutuk ang maia show thenkhata hlawhtlingte kan chei-bawl ta vak vak thin hi kanpui zel chi a ni dawn em? Nge zirna kawng khata mi hlawhtlingte kan ngaih satliah ang mai hian vengchhung chanchinbuah kan chhuah lek dawn? Mipui hrim hrim pawh hian heng mite hi khawtlangin hun leh hmun pawh ngaihtuah lem lovin atso tak chungin kan chawimawi bung bung zel dawn? Mahni theuhin i ngaihtuah chiang teh ang u khai.

Welcome

Hei le, IT lamah khawvel a thang zel a, pawl 10 exam zawh zana computer siamchhuah tuma bei chiam khan tunah chuan blog kan nei ve ta a nia, hma kan sawn ve e. A duh apiang tan tlawh theiha ni e.